Bij toeval ben ik in het bezit gekomen van eitjes van de Hypsolebias marginatus (vroegere naam: Simpsonichthys marginatus) een, in het wild uitgestorven, killie soort.
Het leefgebied van de Hypsolebias marginatus bevond zich in ondergelopen grasland in een klein bos in de buurt van Barro alto aan de Rio dos Patos in centraal Brazilië. Het leefgebied werd vernietigd door industriële teelt van sojabonen. Aangezien deze soort nergens anders meer gevonden is gaat men er van uit dat deze in de natuur uitgestorven is.
Een inwoner, die wist dat de Hypsolebias marginatius zich in de poeltjes bevond, heeft net voor de vernietiging van het leefgebied een koppel van deze killies kunnen vangen. Hij is er gelukkig ook in geslaagd om deze te kweken. Een internationale werkgroep van 30 leden probeert de soort in stand te houden. Helaas wordt de groep steeds kleiner en telt nu ongeveer 15 leden.
De Hypsolebias marginatus is een seizoensvis, of jaarlijkse killievis. ‘Jaarlijkse killivissen’ verwijst naar killievissen die leven in een tijdelijke watermassa en een onderbroken ontwikkeling hebben. Eén van de meest unieke overlevingsstrategieën.
Gedurende het regenseizoen vormen zich kleine poeltjes. In de bodem bevinden zich eitjes, deze komen na enkele uren regenval uit. De hypsolebias groeien in een paar maanden op tot volwassen dieren om weer voor nageslacht te zorgen. De killies begraven hun eieren in de bodem op verschillende dieptes. Tijdens het droge seizoen verdampt het water, de poeltjes drogen uit, de hypsolebias sterven maar de eitjes wachten in de bodem op het volgende regenseizoen.
Slechts 15 % van de +/- 1200 soorten eierleggende tandkarpers waar de killivissen toe behoren zijn seizoensvissen.
De eitjes van de hypsolebias die ik gekregen heb bevonden zich in een zakje met turf. Het mengsel van turf en eieren heb ik een een glazen bakje gelegd, hier een kleine hoeveelheid aquariumwater opgegoten.
Het is belangrijk dat de waterstand heel laag is zodat de hypsolebias die geboren worden tot het wateroppervlakte kunnen zwemmen.
Reeds een uur na het opgieten van het water beginnen de eerste killies al door de turf heen naar het water te kruipen. Een echt wonder van de natuur!!!
De eitjes van de Hypsolebias marginatus bevinden zich ongeveer drie maanden in de Diapauze, een ontwikkelingsstilstand die door heel specifieke omgevingsfactoren begint en eindigt. Tijdens de diapauze staat de ontwikkeling bijna stil en is de stofwisseling erg verlaagd. Hierdoor zijn de eitjes in staat om de droogte en warmte door te komen.
Het water, dat tijdens het regenseizoen valt, haalt de killies uit de diapauze.
Het is echt verbazend vanuit een zakje met zand, het leven te zien ontstaan.
Een beetje groen er al bij om de killies al te voorzien van infusoria en micro-organismen.
Om een idee te geven hoe groot het geheel is, het bakje met water is een kubus van 9cm:
Een filmpje zegt natuurlijk meer. In het begin zie je rechts onderaan de geboorte van een hypsolebias.
De killies kruipen door de turf naar boven:
De tweede dag, de visjes beginnen al te zwemmen in plaats van te dwarrelen.
De waterstand mag heel traag verhoogd worden, d.w.z. een hele dag traag druppelen om het potje tot twee derde te vullen. Hieronder de opstelling, water van een ingedraaid aquarium en de camera in de aanslag.
Af en toe komen er nog pasgeborenen uit de bodem.
En uiteraard een nieuw filmpje van de killies:
De killies krijgen voor de eerste keer artemia aangeboden maar buiten er wat verbaasd naar kijken is er niet veel reactie.
Vandaag is er eindelijk interesse in de artemia, al is het nog niet heel enthousiast. Het valt me op dat ze veel trager van begrip zijn dan betta’s van dezelfde leeftijd. Ze reageren niet op dingen die buiten het aquarium gebeuren, schrikken eigenlijk niet. En het eten moet bijna in hun mond vliegen. Ik denk dat ze in de natuur weinig vijanden hadden en eten in overvloed.
De killies zijn een maand en zijn ondertussen al echte visjes.
Ze zijn rustig, reageren weinig op beweging buitenaf en willen nog steeds alleen levende voeding. Ik probeer ze echt alles aan te bieden van diepvries maar het eten MOET zwemmen of ze kijken er niet naar om.
De killies worden wat vinniger en de mannetjes beginnen al ‘haantjesgedrag’ te vertonen tegenover elkaar:
Sommige beginnen zwarte vlekjes te krijgen, het teken dat ze kleur gaan krijgen:
Eindelijk nemen ze ook diepvries voer aan. Dat werd tijd, ik heb ze regelmatig alles aangeboden wat er maar te krijgen is zonder succes, maar nu lukt het toch. Al eten ze de diepvries met lange tanden en verkiezen ze nog steeds levend voer.
De mannetjes beginnen mooi te ontwikkelen en kleuren te krijgen.
Drie maanden zijn de killies nu. Ze zijn in een snel tempo verder ontwikkeld en gegroeid.
Eerst een filmpje van 2 en 3 maanden:
Alle killies zijn ontwikkeld en tot mijn grote spijt zijn het allemaal mannen. Heel mooi wel maar hier stopt dan wel het kweken.
Het is spijtig dat ik het paren niet meer kan meemaken en filmen. En de soort verder mee in stand kan houden. Voor zover ik weet is er niemand in België die ze heeft. Daarom is ook de website www.hypsolebiasmarginatus.be niet meer online.
Omdat de hypsolebias marginatus zo zeldzaam zijn, zijn ook de verslagen zeldzaam. Hier een verslag van een andere kweker.
Op Wikipedia zijn nog andere hypsolebiasssoorten te vinden.